Cha phó là cánh tay nối dài của cha sở.

Cha sở, vì công việc quá nhiều khi coi sóc một giáo xứ lớn và có khi kiêm luôn nhiều họ đạo nhỏ, cho nên đức giám mục phái đến cho ngài một cha phó để giúp ngài làm việc mục vụ trong giáo xứ, mà người ta thường gọi là giúp “một tay”, “giúp một tay” chính là làm cho cánh tay của cha sở thêm “dài” ra để ngài có thể vươn tới gần giáo dân, nắm bắt được tình trạng sống đạo của giáo dân trong giáo xứ của mình qua việc chia quyền hành cho cha phó để ngài làm việc.

Cha phó phải ý thức rằng giáo dân của cha sở cũng là giáo dân của mình, chứ không phải chỉ là giáo dân của cha sở mà thôi, bởi vì có một vài cha phó trẻ chưa hiểu được điều ấy, nên khi cha sở phân công làm việc thì làm cách miễn cưỡng vì quan niệm rằng đó là giáo dân của cha sở mình cần gì phải tận lực ! Cha phó chứ không phải là người làm thuê, cũng không phải là người đứng bàng quan mà nhìn, càng không phải là kẻ ở nhờ ở đậu, nhưng cha phó là người gánh vác và chia sẻ công việc nhà xứ với cha sở, ngài là cánh tay nối dài của cha sở khi cha sở vắng nhà hoặc ở nhà, việc làm của cha phó cũng là việc làm của cha sở, lời nói của cha phó cũng là lời nói của cha sở, nó quan trọng như thế, cho nên các cha phó phải hằng ngày tâm niệm rằng tôi là một linh mục phó đang coi sóc họ đạo với cha sở, chứ không phải là người làm thuê.

Cha phó là cánh tay nối dài của cha sở khi ngài nhân danh cha sở để khai mạc buổi họp ban hành giáo trong giáo xứ, khi ngài triệu tập các đoàn thể, khi ngài giáo huấn các đoàn thể mà cha sở đã ủy quyền cho ngài chăm sóc.

Cha sở, cũng có lúc vì mưa gió trở trời mà sinh bệnh không được khỏe, thì việc nhà xứ chắc chắn là do cha phó đảm nhiệm chứ không phải cha phụ tá, càng không phải là ban hành giáo, trong trường hợp này cha phó có cơ hội phát huy tài năng của mình thay cha sở điều hành giáo xứ và cũng là dịp để cha phó nhìn thấy ân sủng mà Thiên Chúa dành cho mình qua việc phục vụ giáo xứ.

Có điều này các cha phó cần lưu ý : mình là cánh tay nối dài của cha sở chứ không phải là “cái đầu nối dài” của cha sở, có nghĩa là mình không phải là người chỉ huy cha sở, cũng không phải là người quản giáo xứ, cho nên khi cha sở vắng nhà hoặc khi ngài bệnh tạm thời giao cho mình coi sóc thì tiên vàn đừng có sửa đổi hay thêm bớt những gì mà cha sở đã và đang làm, bởi vì như thế là mình làm cha sở chứ không phải làm cha phó, bao lâu cha sở còn đó, dù ngài bị bệnh, thì ngài vẫn là cha sở của giáo xứ.

Có một vài cha phó khi cha sở bị bệnh tạm giao quyền hành cho mình coi sóc giáo xứ, thì đổi thì sửa lung tung làm giáo dân phải thốt lên : “Cha sở mới vắng nhà mà cha phó đã sửa đổi giờ lễ, sửa đổi các giờ họp hành...”, đó là tiếng còi báo hiệu rằng, dù cha sở bị bệnh không làm cha sở được nữa, thì cha phó cũng sẽ khó mà làm việc được khi tất cả tham vọng đều bộc lộ trong lúc này, khôn ngoan và khiêm tốn là ở chổ biết làm cho mình trở thành cánh tay nối dài của cha sở, chứ không làm cái đầu nối dài của ngài.

2. Cha phó tập viết và học giảng.

Tập viết thì có nhiều cấp : cấp tiểu học từ lớp Một thì viết chữ a chữ b chữ c và một vài chữ cái ghép lại, cho đến lớp Năm thì viết được một bài tập làm văn ngắn; lên trung học thì tập viết nhiều hơn bởi các bài văn tả cảnh hoặc tập viết tập bình luận những bài văn của các tác giả văn học nổi tiếng trong nước và trên thế giới; lên đại học thì tập viết những đề tài nghiên cứu nho nhỏ gọi là tiểu luận, tức là tập tự mình moi óc sáng tạo để viết một đề tài nào đó mà mình ưa thích, đến khi mãn khóa thì viết luận án tốt nghiệp và được hội đồng giám khảo chấm thi, phê bình, đối chất.v.v...mới được gọi là tốt nghiệp, và sau đại học thì thạc sĩ và tiến sĩ cũng cần phải...tập viết nhiều hơn nữa.

a. Tập viết.

Các cha phó cũng thế, không phải “đỗ cụ” rồi thì không cấn tập viết nữa, nhưng trái lại càng phải tập viết nhiều hơn, không phải viết luận án tốt nghiệp, cũng chẳng phải viết luận án tiến sĩ, nhưng cha phó tập viết những bài suy tư suy niệm là những bài cần tập viết nhất cho đời linh mục, bởi vì ngài đang tập viết về một đề tài tổng hợp bao gồm tâm lý, luân lý, nhân bản và thần học có khi cả triết lý trong một bài suy niệm ngắn ngủi nhưng rất có ích cho mọi người.

Các đề tài nghiên cứu của các tiến sĩ, các nhà khoa học thường thì có ích cho sự phát triển của xã hội hay trong một lãnh vực khoa học nào đó, nhưng bài viết của các linh mục thì có ích và có lợi cho phần xác cũng như phần hồn của người nghe nói chung và của các giáo hữu nói riêng, cho nên có một vài linh mục đã chuẩn bị viết ngay khi còn học trong chủng viện, nhưng đa số thì các linh mục bắt đầu tập viết sau khi chịu chức linh mục, nhưng phần nhiều các ngài chỉ tập viết có một...bài giảng mà thôi, thật đáng tiếc. Có một vài linh mục không còn cầm đến sách báo nữa sau khi làm linh mục, có một vài linh mục không cần tập viết nữa sau khi làm linh mục bởi vì các ngài cho là không cần thiết nữa, cho nên trong bài giảng của các ngài không có chất xúc tác làm cho giáo dân mệt mỏi và chán khi nghe giảng, cho nên trong đời sống của các ngài không có “tấm gương” để soi mình và sửa chữa mình.

Hồi tôi còn làm thầy, thì có cha sở một nhà thờ lớn nọ khen cha phó cũ của ngài với chúng tôi (các thầy dòng) rằng : “Cha có nhiều cha làm phó, nhưng chỉ có cha Th...là người mà cha hài lòng nhất, vì sau khi làm mục vụ xong thì ngài ngồi viết bài suy tư, bài giảng, ngài không đi đâu cả, nên bài giảng của ngài rất có sức thu hút”. Rất hiếm cha sở khen cha phó giảng hay, vậy mà cha sở này đã công khai khen ngợi cha phó của mình trước mât các thầy, và chúng tôi đều công nhận ngài nói đúng, vì cha Th...rất giỏi và năng động, ngài giảng thuộc loại thu hút giáo dân và rất có đầu óc tổ chức, hiện tại ngài đang làm cha sở một họ đạo lớn ở Tân Bình, thuộc giáo phận Sài-gòn.

Cha phó tập viết những bài suy niệm, những bài suy tư của mình mỗi ngày, thì đến một tháng các ngài đã có những tài liệu để chia sẻ cho giáo dân nghe khi giảng, tập viết ngay đừng đợi đến tối thứ bảy rồi mở Phúc Âm bài ngày chủ nhật ra đọc qua loa, suy nghĩ một chút rồi...xếp sách lại và ngày mai giảng lễ, bảo đảm bài giảng của chủ nhật hôm ấy là một bữa ăn tồi tệ nhất của cha phó dành cho giáo dân của mình, bởi vì ngài không chuẩn bị gì cả, có gì trong tủ của chủ nhật tuần trước bây giờ lại lấy ra cho giáo dân ăn lại, thật tội nghiệp.

Tập viết bài suy tư cũng là một cách xét mình hằng ngày trước mặt Thiên Chúa của cha phó, bởi vì khi viết xuống những bài suy tư dựa trên Lời Chúa được hướng dẫn bởi Chúa Thánh Thần, thì cha phó sẽ thấy rằng lời mình viết đây là tự thâm tâm của mình và đối chiếu trực tiếp trong cuộc sống hằng ngày của mình mà ra, cho nên có thể nói rằng tập viết những bài suy tư ngắn mỗi ngày chính là mình nói với Thiên Chúa trước và nói với chính mình sau vậy.

Có một vài cha sở than rằng cha phó của ngài rất ít khi ngồi ở nhà, buổi sáng làm lễ xong mới thấy ngài đó, quay lưng lại thì chẳng thấy ngài đâu cả, có khi đến giờ cơm cũng chẳng thấy ngài. Có lẽ cha phó có việc riêng tư của ngài, nhưng chuyện cha phó đi “cả ngày” là có thật nơi một vài cha phó không có việc làm, hoặc bất mãn với cha sở về việc gì đó mà không giải quyết được nên xách xe chạy đi đây đi đó, đây là việc làm nguy hiểm cho đời sống linh mục, bởi vì ma quỷ luôn lợi dụng sơ hở của chúng ta là tấn công phá hoại mất ơn gọi của mình.

Cha phó nào tập viết ngay từ bây giờ thì khi được phái đi làm cha sở sẽ rất nhẹ nhàng trong việc soạn bài giảng hoặc chia sẻ những kinh nghiệm tu đức cho mọi người.

b. Học giảng

Cha phó giảng không hay thì giáo dân vẫn cứ thông cảm cho ngài, vì giáo dân biết ngài mới “ra trường” làm linh mục, nhưng nếu ra làm phó cả năm trời rồi mà ngài vẫn cứ giảng như là gì ấy, thì chắc chắn giáo dân sẽ nói : “Cha phó của mình giảng dở quá, sao ngài không soạn bài trước ?” đến lúc này thì cha phó phải để ý và coi lại bài giảng của mình.

Học giảng tức là học cách nói, cách diễn đạt, cách truyền cái mà mình xác tín qua cho người khác, cho nên nó đòi hỏi người giảng không những phải có sự suy tư, có kiến thức, mà còn phải có phương pháp diễn đạt nữa, phương pháp này các cha phó chỉ cần đọc sách báo, chỉ cần mở computer ra là biết ngay, những phương pháp giảng đều có ở trên đó. Linh mục mỗi ngày đều có giảng, mỗi năm ngài giảng ba trăm sáu mươi lăm ngày, vậy mà có những vị khi giảng giáo dân vẫn cứ cho là giảng không hay, giảng không hay là vì chúng ta không suy tư đủ, là vì chúng ta không đọc sách đọc báo nhiều, nhất là chúng ta chưa sống những điều chúng ta đã suy tư và đã giảng...

Học giảng khi còn làm cha phó là việc cần thiết, vì cha phó làm việc ít hơn cha sở nên ngài có nhiều thời gian rảnh rỗi hơn, dùng thời gian này để suy tư và học giảng thì bài giảng của cha phó dù không như các nhà hùng biện, thì cũng làm cho tâm hồn người tín hữu thấy được lửa yêu mến Chúa Giêsu trong tâm hồn của các ngài, để họ sống theo lời các ngài đã giảng.

Tôi có thói quen như thế này : để cho bài giảng của mình giáo dân có thể nghe được và hiểu được (dù khi làm cha phó hoặc bây giờ làm cha sở) tôi chọn một giáo dân thân thiết có trình độ ở trong giáo xứ thường đi lễ ngày chủ nhật, nói với họ cách chân tình rằng, khi tôi giảng nếu thấy có chỗ nào không hợp với bài giảng, câu cú, văn phạm (tiếng Phúc Kiến và tiếng quan thoại), cách phát âm, nội dung hay hoặc chưa hay, thì sau khi lễ xong nhớ góp ý cho tôi, cứ thành thật góp ý đừng ngại gì cả, và tôi thường được họ góp ý và nói lên quan điểm của giáo dân muốn các linh mục giảng gì trong bài giảng, và cho đến hôm nay họ vẫn cứ góp ý giúp tôi sau mỗi thánh lễ chủ nhật...

Học giảng khi làm cha phó thì sẽ trở thành cha sở giảng hay sau này, ngoại trừ những người được trời phú cho cái thiên tài giảng hay (rất ít) thì tất cả mọi linh mục đều cần phải học giảng, mà thời gian làm cha phó là thời gian học giảng cách tốt đẹp nhất vậy.

Mà cách giảng hay, thu hút, đánh động giáo dân nhất chính là mình sống sao giảng vậy.
VietCatholic News

->Đọc thêm...